ขนมในเทศกาลวันสารทเดือนสิบ

ประวัติของวันสารทเดือนสิบ

                ประเพณีสารทเดือนสิบ เป็นงานบุญประเพณีของคนภาคใต้ โดยเฉพาะ ชาวนครศรีธรรมราช ที่ได้รับอิทธิพลความเชื่อจากศาสนาพราหมณ์ มีการผสมผสานกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนาเข้ามาภายหลัง มีจุดมุ่งหมายสำคัญเพื่ออุทิศส่วนกุศลแก่ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับซึ่งได้รับการปล่อยตัวจากนรก โดยจะเริ่มปล่อยตัวจากนรกในวันแรม 1 ค่ำเดือน 10 เพื่อมายังโลกมนุษย์ เพื่อมาขอส่วนบุญจากลูกหลาน หลังจากนั้นก็กลับไปยังนรก ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10

ชนิดของขนมเทศการสารทเดือน 10

ขนมพอง

ขนมพอง เป็นสัญลักษณ์แทน เรือ แพ ที่บรรพบุรุษใช้ข้ามห้วงมหรรณพ เหตุเพราะขนมพองนั้น แผ่ดังแพ มีน้ำหนักเบา ย่อมลอยน้ำ และขี่ข้ามได้

ขนมลา

ขนมลา เป็นสัญลักษณ์แทน แพรพรรณ เครื่องนุ่งห่ม เหตุเพราะขนมลา มีรูปทรงดังผ้าถักทอ พับ แผ่ เป็นผืนได้

ขนมบ้า

ขนมบ้า เป็นสัญลักษณ์แทน ลูกสะบ้า สำหรับใช้เล่น ต้อนรับสงกรานต์ เหตุเพราะขนมบ้า มีรูปทรงคล้ายลูกสะบ้า การละเล่นที่นิยมในสมัยก่อน

ขนมดีซำ

ขนมดีซำ เป็นสัญลักษณ์แทน เงิน เบี้ย สำหรับใช้สอย เหตุเพราะรูปทรงของขนม คล้ายเบี้ยหอย

ขนมกง (ไข่ปลา)

ขนมกง (ไข่ปลา) เป็นสัญลักษณ์แทน เครื่องประดับ เหตุเพราะรูปทรงมีลักษณะ คล้ายกำไล แหวน

บทสัมภาษณ์แม่ค้าขายขนมในวั​นสารทเดือนสิบ

 จากการที่ผมได้ไปสัมภาษณ์เจ้าของร้านผมได้ถามว่า

ผม : ขายดีหรือเปล่าครับ ?

เจ้าของร้าน : ก็ขายดีค่ะ โดยเฉพาะช่วงเทศกาล

ผม : แล้วช่วงนอกเทศกาลนี่ขนมอะไรขายดีมั่งครับ ?

เจ้าของร้าน : ก็จะมีพวก ขนมพอง ขนมลา เพราะมันสามารถเก็บได้นานแล้วก็แปรรูปได้ค่ะ

ผม : แล้วช่วงเทศการทำขนมกันทันหรือเปล่าครับ ?

เจ้าของร้าน : ก็ส่วนใหญ่จะทำกันไม่ทันหรอกค่ะ จะสั่งของทางปากพนังมาค่ะ ที่นั่นของเขาขึ้นชื่อค่ะ

กิจกรรมที่เครือญาติมักจะทำ​ร่วมกันในวันสารทเดือนสิบ

                - ทำบุญตักบาตร วันสารทไทยเป็นประเพณีไทยที่แตกต่างจากประเพณีอื่นๆ โดยเฉพาะในส่วนของการทำบุญตักบาตร ด้วยมีความเชื่อว่าการทำบุญวันสารทเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว การตักบาตรจึงมีลักษณะที่แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่นนั้นๆ การตักบาตรที่สำคัญในแต่ละท้องถิ่น ได้แก่

                     ตักบาตรขนมกระยาสารท ขนมกระยาสารทเป็นขนมประจำวันสารทในทุกท้องถิ่นของประเทศไทย ซึ่งจะขาดเสียมิได้ด้วยมีความเชื่อที่ว่า ถ้าไม่ได้ใส่บาตรขนมกระยาสารทในวันสารทไทยแล้ว ญาติผู้ล่วงลับก็จะไม่ได้ส่วนบุญส่วนกุศลที่กระทำในวันนั้น มีส่วนประกอบคือ ข้าวตอก ข้าวเม่า ถั่ว งา และน้ำตาล นำทั้งหมดมากวนเข้าด้วยกัน เมื่อสุกแล้วจึงนำมาปั้นเป็นก้อนกลม หรือจะตัดเป็นแผ่นก็ได้

                     ตักบาตรน้ำผึ้ง เป็นที่นิยมในบางท้องถิ่นเท่านั้น โดยส่วนใหญ่มักเป็นชาวไทยมอญที่นิยมตักบาตรน้ำผึ้ง ประเพณีการตักบาตรน้ำผึ้งเนื่องจากมีเรื่องเล่าตามพุทธประวัติว่า “ในสมัยพุทธกาลพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จจำพรรษา ณ ป่าปาริไลยก์ เพียงพระองค์เดียว แต่มีผู้ถวายอุปัฏฐากเป็นช้างปาริเยยกะเป็ยผู้คอยถวายน้ำสำหรับอุปโภคบริโภค และลิงเป็นผู้หาผลไม้มาถวาย วันหนึ่งลิงได้นำน้ำผึ้งมาถวาย การถวายน้ำผึ้งจึงเป็นประเพณีปฏิบัติตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา”

                - ฟังธรรมเทศนา

                - ถือศีลภาวนา

                - ปล่อยนกปล่อยปลา

                - จัดหมับ

                - ไปเที่ยวกันพร้อมหน้าพร้อมตาในเครือญาติ